Laserowa korekcja wzroku zyskała na popularności dzięki połączeniu najwyższej precyzji i bezpieczeństwa. Jej celem jest trwała zmiana kształtu rogówki w taki sposób, by światło ogniskowało się bezpośrednio na siatkówce, eliminując wady refrakcyjne. W artykule omówimy mechanizmy działania, dostępne techniki, kryteria kwalifikacji oraz alternatywne metody korekcji wzroku.
Mechanizm działania lasera
Podstawą każdej zabiegu laserowej korekcji jest wykorzystanie lasera ekscimerowego lub femtosekundowego. Oba rodzaje urządzeń cechują się wysoką częstotliwością impulsów i możliwością precyzyjnego usuwania tkanek rogówki. Dzięki temu chirurg może kształtować jej powierzchnię z dokładnością sięgającą mikrometrów.
Proces odbywa się w kilku etapach:
- Stworzenie płatka rogówki (flap) przy użyciu lasera femtosekundowego.
- Modelowanie głębszych warstw rogówki za pomocą lasera ekscimerowego.
- Powrót płatka na miejsce i precyzyjne przytwierdzenie go bez użycia szwów.
Takie podejście gwarantuje minimalny ból, krótki czas gojenia oraz wysoką dokładność korygowania dioptrii. Pacjent może odzyskać wyraźny wzrok już w ciągu kilkunastu godzin po zabiegu.
Rodzaje procedur laserowych
LASIK
LASIK (Laser-Assisted In Situ Keratomileusis) to najczęściej wykonywana metoda. Polega na dwuetapowym działaniu:
- Wytworzenie płatka rogówki.
- Przekształcenie miąższu rogówki laserem ekscimerowym.
Zabieg trwa zazwyczaj poniżej 15 minut na jedno oko, a pacjent odnotowuje szybki powrót ostrości wzroku.
PRK
PRK (Photorefractive Keratectomy) polega na mechanicznej lub laserowej ablacji nabłonka rogówki i modelowaniu jej powierzchni laserem ekscimerowym. Nabłonek odrasta naturalnie w ciągu kilku dni, co wiąże się z krótszym czasem wykonywania zabiegu, lecz dłuższą wewnętrzną rehabilitacją. Technika jest zalecana u pacjentów z cienką rogówką lub nieregularnymi kształtami powierzchni oka.
LASEK
LASEK (Laser Epithelial Keratomileusis) łączy zalety PRK i LASIK. Nabłonek jest odcinany od rogówki roztworem alkoholu, a następnie tymczasowo odkładany na bok. Po modelowaniu rogówki z użyciem lasera jest przywracany na miejsce. Dzięki temu ryzyko powstania trwałego szpecenia jest minimalne, a powrót do codziennych aktywności odbywa się szybciej niż w przypadku PRK.
Kryteria kwalifikacji do laserowej korekcji
Nie każdy kandydat spełnia warunki do przeprowadzenia zabiegu. Podstawowe kryteria obejmują:
- Stabilne wady wzroku – bez zmian przez minimum 12 miesięcy.
- Wiek powyżej 18.–21. roku życia.
- Grubość i kształt rogówki badane za pomocą topografii.
- Brak zaawansowanych chorób oczu, takich jak zaćma, jaskra czy zaawansowane zespoły suchego oka.
- Odpowiedni ogólny stan zdrowia – bez chorób autoimmunologicznych i metabolicznych w fazie aktywnej.
Decyzję o zakwalifikowaniu podejmuje okulista po dokładnym badaniu przedoperacyjnym. Celem jest wyeliminowanie potencjalnych przeciwwskazań i zapewnienie najwyższego poziomu bezpieczeństwa.
Przebieg badania przedoperacyjnego
Etap przygotowania obejmuje szereg specjalistycznych testów:
- Pachymetria – pomiar grubości rogówki.
- Topografia – ocena krzywizny i topografii rogówki.
- Biomikroskopia – badanie przedniego odcinka oka pod lampą szczelinową.
- Tomografia optyczna (OCT) – analiza poszczególnych warstw siatkówki i rogówki.
- Badania ogólne, m.in. ciśnienie wewnątrzgałkowe.
Na podstawie wyników lekarz dobiera odpowiednią metodę korekcji i prognozuje stopień poprawy ostrości wzroku. Wszystkie pomiary pozwalają na pełną personalizację zabiegu.
Alternatywne metody korekcji wzroku
Dla osób niekwalifikujących się do zabiegów laserowych istnieje szerokie spektrum innych rozwiązań:
- Soczewki wewnątrzgałkowe – implantowane w oku soczewki fakijne często stosowane u pacjentów z dużą wadą wzroku, gdzie korekcja laserowa nie jest możliwa.
- Ceraski – wszczepianie pierścieni śródrogówkowych.
- Monowizja – metoda polegająca na skorygowaniu jednego oka do dali, drugiego do bliży.
- Tradycyjne soczewki kontaktowe i okulary – wciąż najbezpieczniejsze i najbardziej dostępne.
Wybór konkretnej metody zależy od indywidualnych parametrów oka, wymagań pacjenta i rekomendacji lekarza okulisty.
